Efekty projektu
Łubowo – kościół pw. św. Mikołaja
PRACE KONSERWATORSKIE AMBONY
Drewniana ambona z kościoła pw. św. Mikołaja w Łubowie składa się z kosza, zaplecka oraz baldachimu. Całość konstrukcji architektonicznej pozostała nie zmieniona od czasu jej posadowienia w zrębie kościoła w XVIII wieku i wykonana została z desek sosnowych.
STAN ZACHOWANIA
Stan techniczny ambony w momencie przystępowania do prac konserwatorskich i restauratorskich nie nastręczał obaw co do jego stabilności konstrukcyjnej, jak i destrukcji spowodowanej ogniskami żerowania drewnojadów. Obiekt postawiony jest w miejscu o dostatecznej cyrkulacji powietrznej, a więc nadmierna wilgotność nie stanowi dla niej zagrożenia. Inaczej prezentuje się zewnętrzna szata wystroju ambony, zarówno pod względem malarskim, jak metalizacji srebrne i złotej. Ambona straciła prawie całkowice blask. Malatura jest źle dobrana kolorystycznie, zbyt jednolita. Złocenia i srebrzenia w estetycznym odbiorze są bardzo zmatowiałe.
Nie stwierdzono podczas oględzin śladów istnienia pierwotnych drzwi zamykających wejście od strony zakrystii, zaś obecne okucia na nich zainstalowane są współczesne.
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard01-1-690x1024.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard02-1.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard10-1.jpg)
CEL PRAC KONSERWATORSKICH
Celem obecnych prac konserwatorskich i restauratorskich jest przywrócenie pierwotnych walorów technicznych i estetycznych. Zadania konserwatorskie polegające na uzupełnieniach fragmentów drewnianych elementów ołtarza, które uległy mechanicznej destrukcji oraz przeprowadzenie dogłębnej impregnacji, mają na celu zachowanie zabytkowej materii, w jak najdłuższym okresie czasu w przyszłości. Działania restauratorskie, polegające na usunięciu nawarstwień wtórnych przemalowań w obrębie marmoryzacji, jak również odtworzenie złoceń i srebrzeń w technologii oryginału na glinkach bolusowych polerowanych agatem, zdążają do osiągnięcia pierwotnych walorów estetycznych obiektu.
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard09-1-980x1024.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard05-1-1024x575.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard13-1-1024x611.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard12-1-1024x576.jpg)
PRZEBIEG PRAC KONSERWATORSKICH
Pierwszym etapem prac konserwatorskich jest dokumentacja fotograficzna, zaś następnie przeprowadzany jest demontaż ruchomych elementów. Przeprowadzono badania sondażowe w postaci odkrywek na wszelkich elementach składowych ambony. Wykazały one występowanie wielokrotnych warstw przemalowań w różnorodnej kolorystyce – bardzo ciemnego brązu, bieli i błękitu polichromii. Pod warstwami przemalowań wykonanymi zarówno w technice olejnej, jak i mieszanej – wodno-olejnej, zlokalizowano liczne fragmenty pierwotnej warstwy malarskiej w odcieniach szarej zieleni z domieszkami ugru w technologii temperowej mieszanej z olejem. Warstwa malarska była stosunkowo gruba z miejscami widocznymi duktami pędzla.
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard06-1-624x1024.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard04-1-1024x946.jpg)
Następnie usunięto nawarstwienia sfilcowanego kurzu i wszelkich rodzajów wtrętów w postaci pinezek, gwoździ i wstążek. Następnie przystąpiono do usuwania wtórnych warstw malarskich. Na koszu ambony pozyskano oryginalną malaturę na dostatecznie dużej (choć rozproszonej we fragmentach) powierzchni w stanie pozwalającym na jej ponowną ekspozycję. Deski konstrukcji były w bardzo dobrym stanie technicznym, wzmacniającym strukturalnie. Z elementów rzeźbiarskich snycerskich usunięto wtórne warstwy metalizacji w kolorze srebra i złota, jak również w przeważającej mierze bardzo grubo spękany grunt klejowo-kredowy, miejscami odpadający całymi kawałami. Drewno snycerki zachowało się w dobrym stanie technicznym. Nie stwierdzono pozostałości po żerowaniu drewnojadów, występują liczne szczeliny w miejscach łączenia desek.
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard08-1-569x1024.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard07-1-564x1024.jpg)
W łuku ościeża drzwi prowadzących z zakrystii na ambonę pozostawała nie zasklepiona przestrzeń z widocznymi końcówkami przyciętego na kształt łuku zrębu i szerokimi szczelinami pomiędzy poszczególnymi belkami. Zastosowano klepki drewniane łączone na kształt łuku, które następnie zagruntowano.
Pozyskaną po usunięciu wtórnych przemalowań oryginalną malaturę wkomponowano w wystrój marmoryzowanej polichromii na koszu ambony oraz zaplecku. Całość uzupełnień malarskich w obrębie ubytków wykonano farbami akrylowymi. Elementy snycerskie złocone i srebrzone w technice tradycyjnego pozłotnictwa zagruntowano gruntem klejowo-kredowym. W koszu i zaplecku ambony w miejscach ubytków oryginalnej warstwy malarskiej zastosowano także grunt klejowo-kredowy poziomowany do uzyskania jednolitej wysokości z warstwą oryginalną.
Złocone i srebrzone elementy ambony poddane zostały metalizacji w tradycyjnej technice pozłotniczej na gruncie klejowo – kredowym, na pulmencie czarnym – srebro płatkowe, czerwonym – złoto płatkowe 23 karatowe.
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard11-1-447x1024.jpg)
![](http://drewnianezabytki.pl/wp-content/uploads/2019/01/Clipboard14-1-417x1024.jpg)